Z wielkim żalem zawiadamiamy, że 22 października 2019 r. zmarł Profesor Jacek Łuczak.
Drogi Panie Profesorze,
bardzo nam Pana Profesora brakuje.
Pozostanie Pan na
zawsze w naszych sercach i w naszej pamięci.
Będziemy kontynuować Pana
dzieło bezinteresownej pomocy ciężko chorym Pacjentom i Ich Rodzinom.
Bardzo dziękujemy za
wszystko, co dobrego Pan zrobił.
Cześć Jego Pamięci!
Świętej Pamięci Profesor dr hab. med., Doktor Honoris Causa,
FRCP Jacek Łuczak
Profesor
Jacek Józef Łuczak (ur. 30.12.1934 r. w Poznaniu – zmarł 22.10.2019 r. tamże) –
lekarz, specjalista z zakresu chorób wewnętrznych,
anestezjologii i intensywnej terapii, kardiologii i medycyny paliatywnej.
POCHODZENIE
Urodzony w rodzinie
oficera zawodowego II Rzeczpospolitej. Absolwent Gimnazjum im. Karola Marcinkowskiego
(1953), następnie Wydziału Lekarskiego Akademii Medycznej w Poznaniu (1959).
DROGA ZAWODOWA
Od 1965 r. Asystent w I
Klinice Chorób Wewnętrznych w Szpitalu im. Pawłowa w Poznaniu (obecnie Szpital
Kliniczny Przemienienia Pańskiego Uniwersytetu Medycznego im. Karola
Marcinkowskiego w Poznaniu). Był współorganizatorem i Ordynatorem pierwszego w
Wielkopolsce i trzeciego w kraju Oddziału Reanimacji Kardiologicznej w I Klinice
Chorób Wewnętrznych (1967–1970). W latach 1978−1984 kierował zespołem
anestezjologów współpracujących z Kliniką Chirurgii Gastroenterologicznej
Szpitala im. Heliodora Święcickiego w Poznaniu. W 1981 r. w wolnych wyborach
okresu Solidarności został wybrany Dziekanem Wydziału Lekarskiego Akademii Medycznej
w Poznaniu. Odwołany z przyczyn politycznych, na polecenie Ministra Zdrowia w
1982 r. Był organizatorem i Kierownikiem Zakładu Pomocy Doraźnej oraz pomysłodawcą
i Współautorem programu nauczania tego przedmiotu. W latach 1985−1990 był Kierownikiem
Zespołu Anestezjologicznego przy Klinice Onkologii.
NAJWAŻNIEJSZE OSIAGNIĘCIA
Był założycielem
pierwszych w publicznym systemie opieki zdrowotnej jednostek opieki paliatywnej
– początkowo Poradni Walki z Bólem z Zespołem Wyjazdowym (1987), następnie
pierwszych w Polsce i w Europie Środkowo–Wschodniej: Oddziału Opieki
Paliatywnej (1990) i akademickiej jednostki opieki paliatywnej – Kliniki Opieki
Paliatywnej, Anestezjologii i Intensywnej Terapii Onkologicznej przy Katedrze Onkologii
Akademii Medycznej w Poznaniu (1991), przekształconej w Katedrę i Klinikę
Medycyny Paliatywnej Uniwersytetu Medycznego im. Karola Marcinkowskiego w
Poznaniu (2002), którymi kierował nieprzerwanie do przejścia na emeryturę w
2005 r. Następnie do końca życia pełnił obowiązki Lekarza Kierującego Oddziałem
Medycyny Paliatywnej Hospicjum Palium. W 1993 r. powołał Zespół Interwencyjny,
w skład którego wchodzili lekarz i pielęgniarka, który zabezpieczał pomoc
chorym w godzinach popołudniowych i nocnych oraz w dni wolne od pracy – było to
innowacyjne działanie, które obecnie funkcjonuje, jako Hospicjum Domowe zapewniające
całodobową opiekę paliatywną w domach chorych.
Był niestrudzonym animatorem
i propagatorem opieki hospicyjnej i paliatywnej, prowadząc wraz z zespołem, szeroką działalność edukacyjną w całej
Polsce, co doprowadziło do utworzenia w latach 90–tych kilkudziesięciu
jednostek opieki paliatywnej w niemal całym kraju, a następnie w Europie Środkowo–Wschodniej
i w Azji.
Był Autorem pierwszego
w Polsce i jednego z pierwszych w Europie programu nauczania opieki paliatywnej
na Wydziale Lekarskim i Pielęgniarstwa Akademii Medycznej w Poznaniu. Dzięki Jego
staraniom w Polsce, jako w trzecim kraju w Europie po Wielkiej Brytanii i
Irlandii, utworzono specjalizację lekarską w dziedzinie medycyny paliatywnej i
pielęgniarską w dziedzinie opieki paliatywnej.
Od 1991 r. współpracował
z Ministerstwem Zdrowia i Opieki Społecznej w zakresie organizowania opieki
paliatywnej w całym kraju, czego owocem było powstanie w dniu 25 października
2003 r. Krajowej Rady Opieki Paliatywnej i Hospicyjnej. Profesor Jacek Łuczak był
Przewodniczącym przez wszystkie trzy kadencje – do 2003 r. Dzięki Jego
staraniom w 1994 r. Ministerstwo Zdrowia powołało stanowisko Konsultanta
Krajowego w dziedzinie medycyny paliatywnej, które pełnił w latach 1994–2001. Dzięki
Jego staraniom powołano stanowiska Konsultantów Wojewódzkich w dziedzinie medycyny
paliatywnej we wszystkich województwach w Polsce.
W 1992 r. opracował pierwszy
Program Rozwoju Opieki Paliatywnej w Polsce, ponadto dzięki Jego staraniom
wspólnie ze Ś. P. Księdzem Eugeniuszem Dutkiewiczem, świadczenia w zakresie opieki paliatywnej od
1999 r. kontraktowały, początkowo Kasy Chorych, następnie do chwili obecnej Narodowy
Fundusz Zdrowia. W 1999 r. opracował pierwsze standardy opieki paliatywnej.
W 1989 r. założył jedno
z pierwszych w Polsce Stowarzyszeń, mające na celu rozwijanie opieki paliatywnej:
Polskie Towarzystwo Opieki Paliatywnej im. Aleksandra Lewińskiego i Antoniny
Mazur. Był wieloletnim Prezesem Zarządu Głównego do 2000 r. i od utworzenia w
1996 r. do końca życia Prezesem Oddziału Poznańskiego Polskiego Towarzystwa
Opieki Paliatywnej.
DZIAŁALNOŚC MIĘDZYNARODOWA
Brał aktywny udział w
licznych spotkaniach i Kongresach międzynarodowych opieki paliatywnej. W latach
90–tych był inicjatorem i organizatorem, wraz z Profesorem Robertem Twycrossem
i Doktorem Michael Mintonem z Sir Michael Sobell House w Oxfordzie, corocznych szkoleń
specjalistycznych dla lekarzy i pielęgniarek z Polski i krajów Europy Środkowo–Wschodniej,
na których Wykładowcami były europejskie i światowe autorytety w dziedzinie
opieki paliatywnej, m. in. Prof.
Sam H. Ahmedzai, Prof. Irene Higginson, Prof. Kathleen Foley, Prof. Declan
Walsh, Prof. Steven Passik.
Dzięki inicjatywie
Profesora Jacka Łuczaka w latach 90–tych, ponad 100 lekarzy z Polski odbyło
szkolenia w zakresie opieki paliatywnej w Wielkiej Brytanii. W 1999 r. utworzył,
a następnie pełnił obowiązki Prezesa ECEPT (Central – Eastern Palliative Care
Task Force – Stowarzyszenia Rozwijania
Opieki Paliatywnej w Europie Środkowo–Wschodniej).
DROGA NAUKOWA
W 1971 r. uzyskał
stopień doktora nauk medycznych
za pracę „Zastosowanie fentanylu i dehydrobenzperidolu w leczeniu
zawału mięśnia sercowego”. W 1978 r. uzyskał stopień doktora habilitowanego
nauk medycznych na podstawie rozprawy
„Rola respiratora i środków stosowanych w znieczuleniu na rozległość doświadczalnego zawału serca u
psów”. W 1999 r. uzyskał stopień profesora nadzwyczajnego, a w 2002 r. tytuł
profesora zwyczajnego.
Był Autorem lub Współautorem
około 600 prac naukowych, publikowanych w polskich i zagranicznych
czasopismach, promotorem 10 prac doktorskich z zakresu medycyny paliatywnej. Wykształcił
3 samodzielnych pracowników nauki.
W 2010 r. World Academy of Medicine nadała Mu tytuł doktora
honoris causa.
NAGRODY I ODZNACZENIA
W 1999 r. w uznaniu
zasług w rozwijaniu opieki paliatywnej i hospicyjnej otrzymał Członkostwo
Królewskiego Towarzystwa Lekarskiego w Londynie (FRCP). Nagrodzony wielokrotnie
prestiżowymi odznaczeniami przez Ministerstwo Zdrowia, władze miasta Poznania,
różne organizacje, m. in. w 2009 r. ECCE Homo; w 2014 r. Obywatelska Nagroda Parlamentu
Europejskiego za zasługi w rozwoju opieki paliatywnej w Polsce i na świecie; w
2016 r. Złoty Laur Akademicki; Wielkopolanin Roku 1991 w plebiscycie Radia
Merkury; odznaczony honorowym medalem im. Karola Marcinkowskiego (1993) oraz
Amicus Hominis and Veritatis (2002); laureat konkursu „Liderzy medycyny” w
kategorii „Osobowość Roku 2003 w Ochronie Zdrowia – zdrowie publiczne”;
zwyciężył w plebiscycie „Człowiek Roku 2012” organizowanym przez Głos
Wielkopolski; za rok 2012 nagrodzony Europejską Nagrodą Obywatelską; w 2013
otrzymał Wielkopolską Nagrodę imienia Ryszarda Kapuścińskiego; w 2015 r.
przyznano mu tytuł Ambasadora Marki Wielkopolski; w 2017 r. uhonorowany w
konkursie Wielkopolski Lekarz z Sercem im. Kazimierza Hołogi. W dniu 14
września 2019 r. podczas Konferencji 30–lecia Polskiego Towarzystwa Opieki
Paliatywnej w Poznaniu został odznaczony przez Minister Jadwigę Emilewicz
Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski.
Profesor Jacek Łuczak był
licencjonowanym Przewodnikiem po Poznaniu, zapalonym brydżystą,
współzałożycielem pierwszej w Poznaniu sekcji brydża sportowego Surma przy
poznańskiej Palmiarni. Był wiernym kibicem zespołu piłkarskiego „Kolejorza” – Lecha
Poznań.
Prawdziwym Dziełem Pana Profesora były spotkania z setkami, a może i tysiącami chorych i ich rodzin, z którymi potrafił nawiązywać wyjątkowe relacje, dbając o ich potrzeby i oczekiwania, odpowiadając na ich liczne niepokoje i wątpliwości. Potrafił przekraczać na wiele sposobów to, co wynikało jedynie z lekarskich, czy akademickich obowiązków. Otwartość, umiejętność słuchania i towarzyszenia drugiemu, cierpiącemu człowiekowi były wyróżniającymi Go cechami.
Drogi Panie Profesorze,
bardzo nam Pana Profesora brakuje.
Pozostanie Pan na
zawsze w naszych sercach i w naszej pamięci.
Będziemy kontynuować Pana
dzieło bezinteresownej pomocy ciężko chorym Pacjentom i Ich Rodzinom.
Bardzo dziękujemy za
wszystko, co dobrego Pan zrobił.
Cześć Jego Pamięci!
Zespół Pracowników i
Wolontariuszy Hospicjum Palium w Poznaniu
Członkowie Polskiego Towarzystwa
Opieki Paliatywnej w Poznaniu, Włocławku i Wałbrzychu
Pracownicy i Dyrekcja Szpitala Klinicznego Przemienienia Pańskiego Uniwersytetu Medycznego im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu
Pogrzeb Świętej Pamięci Pana Profesora Jacka Łuczaka
odbędzie się na Cmentarzu Junikowo w Poznaniu o godzinie 13.50,
Msza Święta w Katedrze Poznańskiej o godzinie 11.00,
w dniu 31 października 2019 r.
